Sijtsma, Sybren

Sybren Sijtsma, machinist en raadslid, geboren op 3 november 1896 te Wommels, overleden op 13 april 1945 te Luinjeberd, zoon van Douwe Sytsma en Maaike Kuperus. Gehuwd met Andriesje de Groot. Sybren was tijdens de oorlog actief in het onderduiker-werk en was lid van de NBS.


Sijtsma was van beroep machinist bij de zuivelfabriek in Hemelum en voor de oorlog raadslid van de SDAP in de voormalige gemeente Hemeler Oldeferd. Als medewerker van de LO heeft hij zich voornamelijk beziggehouden met onderduikers. Toen de SD jacht op hem maakte dook hij onder bij zijn broer in Balk en later in Echtenerbrug.

Hier werd hij tijdens een razzia op 8 maart 1945 gearresteerd en naar het SD hoofdkwartier in Heerenveen gebracht, waar hij zwaar werd mishandeld. Op vrijdag 13 april 1945 werden in een slootswal in Luinjeberd twee lijken gevonden. Een bleek het zielloze lichaam van van Sijtsma te zijn, terwijl het andere lichaam werd geïdentificeerd als Bouwe van Ens.

● 1950: 15 jaar geëist tegen de (tijdens de bezetting) zo beruchte Kronberger. Hij gaf opdracht tot fusillades in de omgeving van Heerenveen.

Twee dagen vóór de bevrijding, op 12 April 1945, werden Bouwe van Ens en Sybren Sytsma onder Heerenveen neergeknald, 't Was, naar Kronberger verklaarde, niet volgens afspraak. Op een avond, in het duister, werden zij uit de gevangenis gehaald en gefusilleerd. Dat noem ik geen represaille meer, aldus mr. Okma. Twee kopstukken uit de N.B.S., de heren Bergsma en de Jong, waren in uw handen gevallen; beiden werden niet gedood. Maar wèl de twee anderen, Van Ens en Sytsma, van wie de eerste al half dood geranseld was.

Wat de moord op Van Ens en Sijtsma aangaat, zes Duitsers zouden zijn doodgeschoten en daarvoor had men twee Nederlanders aangewezen. Dit geloofde de Officier niet. Een paar kapotgeslagen mensen werden gedood. Verdachte, als vrij ontwikkeld man, moet geweten hebben, dat over deze mannen geen doodvonnis mocht worden geveld.

Van Geert Bergstra
PDF – 422,5 KB 603 downloads

Reactie plaatsen

Reacties

Hennie Muller
11 maanden geleden

Halo ik ben een kleindochter van Hendrik van Ens, dit is een broer van Bouwe van Ens. Ik ben regelmatig in Bakhuizen en fiets vaak naar het monument in Hemelum. Daar is ter nagedachtenis van Sybren Sytsma en Yntema een monument. Volgens mij is Sybren Sytsma samen met Bouwe van Ens doodgeschoten. Ik zou er graag eens met iemand over babbelen die er meer over weet.

Jelly Zeilmaker-Poortstra
een jaar geleden

Goedemiddag
Mijn naam is Jelly Zeilmaker-Poortstra, achterkleindochter van Sybren Sijtsma.
Ik ben nieuwsgierig naar het volgende: klopt het dat er vroeger onderduikers in het bos (Rijsterbos?) werden ondergebracht, ondergronds?
Toen ik vroeger als klein meisje bij mijn pake en beppe logeerde (Sytze Sijtsma, zoon van Sybren) gingen pake en ik wel te fietsen samen.
Hij vertelde alleen dan, op de fiets, verhalen van vroeger over de oorlog. Mijn pake was zwaar getraumatiseerd, achteraf bekeken natuurlijk. Van PTSS hadden ze nog nooit gehoord.
Maar mijn vraag is dus, zaten er mensen/ onderduikers in het bos verstopt? In de buurt van Balk/ Hemelum.
Met vriendelijke groet
Jelly Zeilmaker-Poortstra