N.V. Stoomhoutzagerij Lemmer.

N.V. Stoomhoutzagerij Lemmer.

De houtmolen 1920: De oorspronkelijke molen (geheel rechts) hier al zonder wieken, werd vervangen door stoomkracht. Oprichter van de "kistenfabriek" was C. Sleeswijk. Een latere directeur was de heer Corree. Veel kistjes werden gemaakt voor de verpakking van Lemster bokking, alsmede voor de Calvé fabrieken.

Voorlangs een houten voetbrug met rails voor transport van de opslag naar de fabriek. Zoals we hebben kunnen lezen vonden hier heel wat mensen werk. 's Morgens en 's Middags tegen één uur ging het in optocht naar het werk. Vele paren klompen klepperden dan door de Schans. 's Avonds herhaalde het tafereel zich. Nog gehaaster en nog massaler.

Rien met Houtmolen (reconstructie). Een stukje Lemster bedrijvigheid met rechts de romp van de houtzaagmolen alwaar de houtzagerij nog lange tijd zou floreren.

Op de achtergrond de Houtmolen

In 1935 werd de “N.V. Stoomhoutzagerij” te Lemmer gekocht, door Eeltsje Hiddes Halbertsma. 

Later gaat de kistjesfabriek van Halbertsma, beter in Lemmer bekend onder de naam “de Houtmolen” over in Zweedse handen.

Eeltsje Hiddes Halbertsma (Grouw 8 oktober 1797 - Grouw 22 maart 1858), studeerde geneeskunde in Leiden en Heidelberg. Hij werd arts in Purmerend en kort daarna in Grouw. De tekst van het Frysk Folksliet is van zijn hand. Het zandstenen kunstwerk is in 1903 gemaakt en op 28 mei 1904 onthuld. Het is gemaakt door beeldhouwer Joh. H. Schröder. Op 2 mei 1964 is het beeld in eigendom overgegaan naar de gemeente Idaarderadeel (nu Boarnsterhim), die zich daarmee verplichtte het voor het nageslacht te bewaren.

Omdat het door weer en wind was aangetast, is het tien jaar geleden gerestaureerd door natuursteen restaurateur Paul van Laere uit Den Haag. Ook kreeg het beeld de zandstenen kleur zoals het dat vroeger moet hebben gehad. De restauratie was mogelijk door een bijdrage van 12.000 gulden van de Grouwster afdeling van de Bond van Plattelandsvrouwen. Afgelopen maand is het beeld weer geverfd.

• Zie ook: 2013: De Lemster houtmolen in 'Stichting De Fryske Mole en de vereniging Gild Fryske Mounders', door Gerben Wijnja.