Lange tijd zijn de waterwegen en de sluis in Lemmer voldoende geweest voor het scheepvaart verkeer, schepen veranderden niet veel. Hout was het materiaal dat beschikbaar was voor de scheepsbouw, de masten en het rondhout. Tjalken, aken, skûtsjes en beurtschepen bevoeren de Friese wateren en het vervoer ging voor het overgrote deel per schip.
De landwegen stelden niet veel voor en waren in het natte jaargetijde vrijwel onbegaanbaar. In de toenmalige buitenhaven van Lemmer kwamen en gingen de koffen en smakken en hoe de zeeschepen ook verder mogen heten. Uiteraard zal de sluis het druk gehad hebben met de schepen, die zowel op zee als binnen konden varen.
Uit mijn jeugd herinner ik me nog wel de brede tjalken met de robuuste ronde kop, de gestaagde mast en getaande zeilen. Maar de moderne tijd diende zich aan. IJzeren schepen kwamen in de vaart en zelfs stoomboten. Het moest groter en sneller.
De Sluis was eigendom van het waterschap "De Lemstersluis". Het bestuur hiervan was een zelfstandig lichaam. Men kan zich wel voorstellen dat het moeizame onderhandelingen zijn geweest, die moesten leiden tot de bouw van een grote sluis en een betere vaarroute. Het Rijk, de Provincie Friesland, de gemeente Lemsterland, het waterschap "De Zeven Grietenijen en Stad Sloten" en het waterschap "De Lemstersluis" waren hierbij met belangen en eigendommen betrokken.
Verschillende plannen en mogelijkheden zijn ongetwijfeld overwogen, maar het is geworden zoals op het hierbij afgedrukte kaartje is weer gegeven. Een nieuwe sluis is gemaakt op 250 meter afstand van de oude met aansluitende havendammen. Het is een zogenaamde bajonetsluis, dit wil zeggen dat het bovenhoofd en het benedenhoofd niet recht tegenover elkaar liggen, maar iets verspringen.
Detailtekening en profielen van de sluis te Lemmer. 1831
Ontwerptekening van de sluis en de brug te Lemmer, met plattegrond en aanzichten. 19e eeuw
Ontwerptekeningen van sluisdeuren te Lemmer 19e eeuw 1e helft
Plattegrond van de sluis te Lemmer. 1e helft 19e eeuw
Plattegrond van de sluis te Lemmer. 1e helft 19e eeuw
Tekening van een buitendam voor de zeesluis te Lemmer 1837
Kaart van de sluis- en dijkwerken te Lemmer met daarop aangegeven voor welke instanties het onderhoud komt. 1889
Kaart van de sluis- en dijkwerken te Lemmer met daarop aangegeven voor welke instanties het onderhoud komt. 1889
Ontwerptekening met gevelopstand, doorsneden en plattegrond van een sluisknechtwoning bij de sluis te Lemmer. 1890
Ontwerptekening met gevelopstand, doorsneden en plattegrond van een sluisknechtwoning bij de sluis te Lemmer. 1890
Reactie plaatsen
Reacties