Groot, Jan Jacob de

Jan Jacob de Groot, werd geboren op 12 april 1918 in Anjum, zoon van Harm Willem de Groot en Jenkelina Kornelia Vos. Op 26 september 1941 is hij omgekomen bij een luchtgevecht en een daaropvolgend bombardement op Groningen. De Groot studeerde aan de universiteit van deze stad. Hij werd begraven op de Algemene begraafplaats te Veenwouden.


Een ‘Engelschen luchtaanval’ noemt het Nieuwsblad van het Noorden van 26 juli 1940 de bommenregen, die even voor tweeën die nacht op de Oosterparkwijk neerdaalt. Hoewel de meningen verschillen, komen de bommen vermoedelijk inderdaad uit een Engels vliegtuig, maar van opzet is natuurlijk geen sprake. De bemanning van de bommenwerper zal gedacht hebben boven Duitsland te vliegen of per ongeluk overgebleven munitie hebben geloosd. De 11-jarige Henny Knigge en de 31-jarige Wiebe Jan Alberts zijn die 26ste juli 1940 de eerste Groningers die zo worden gedood.

De bommen vallen tussen de Gorechtkade en de A. Deusinglaan. Op Gorechtkade 88b raakt P.A. Florijn gewond door een staafbrandbom. De werktuigkundige Alberts, die met zijn vrouw in de Gerbrand Bakkerstraat woont, wordt dodelijk gewond door een brisantbom, die valt in het brede deel van de Jan Hissink Jansenstraat.

Ook aan de S.S. Rosensteinlaan vallen twee van deze zware bommen. Bomscherven komen terecht in verschillende bovenwoningen. Op 9a breekt een binnenbrand uit, maar groter is de schade op nummer 11a. In de slaapkamer van de oudste twee kinderen van het echtpaar Knigge-Pel worden de 12-jarige Aafke (Aafke Knigge is getrouwd met T.S. Havinga, overleden in 2010) en de 11-jarige Hendrikje (Henny) getroffen. De eerste raakt gewond, de tweede wordt gedood.

Groningen wordt in de oorlog meer dan tien keer door bommen getroffen. Een tweede ‘dodelijk’ bombardement vindt plaats in de vroege ochtend van woensdag 20 november 1940. Aan de Kerklaan komt een grote hoeveelheid staafbrandbommen terecht, waardoor er in vele panden brand uitbreekt. Enkele zware bommen vallen in de omgeving van de Westersingel. Op de hoek met de Verlengde Visserstraat wordt het pand van jonkheer J. Hora Feith volledig verwoest, zonder overigens slachtoffers te maken.

Een andere bom komt terecht op het volgende hoekpand: Reitdiepskade 6 gaat helemaal in puin. De enige bewoonster – de weduwe A.A. Jensema-de Haan – overleeft, maar er valt toch een dode. De 34-jarige Alide Adriani, die bij haar tante logeert, komt om het leven. Beide getroffen panden zijn dusdanig beschadigd dat volledige nieuwbouw noodzakelijk is.

Westersingel 49 wordt in 1949-’50 gebouwd naar een onderwerp van Overzet. De hoek Westersingel-Reitdiepskade wordt tussen ’49 en ’51 bebouwd met een door architect Klein ontworpen flatgebouw.

De meeste slachtoffers vallen in de nacht van 26 op 27 september 1941. Vanwege de opkomende mist wordt een Engels bombardement op Emden op het laatste moment afgeblazen, maar een aantal vliegtuigen is al onderweg. Een van deze vliegtuigen bombardeert per ongeluk de Groningse Schildersbuurt.

De eerste bom valt aan de achterzijde van Westersingel 6, waar Hillegonda Jacoba Torringa dodelijk gewond raakt. Ook Jozef Israëlsstraat 38 krijgt een voltreffer, met als gevolg dat de studenten Siemon Lambertus Steenhuisen (25), Auko Knol (25) en Jan Jacob de Groot (23) de dood vinden. Het pand wordt al het volgende jaar vervangen door nieuwbouw.

De jongste slachtoffers vallen die septembernacht 1941 aan het Jozef Israëlsplein. Het blok met de nummers 7 en 8 wordt volledig verwoest. Hier komen de drie jongsten – Abraham (11), Bastiaantje (9) en Grietje (6) - van de acht kinderen van het kleermakersechtpaar Dijkema- van Slijpe om het leven.

Het door Job Hansen ontworpen blok Jozef Israëlsplein 7-8 herinnert aan dit laatste grote bombardement van de oorlog.

Feanwâlden, monument bij het 'Talma Huis' - Oorlogsmonumenten ...

Reactie plaatsen

Reacties

Henk Havinga
een jaar geleden

Aafke Knigge is getrouwd met T.S.Havinga.
Aafke is mijn moeder. Overleden in 2010.

Wiebe Jan Alberts
4 jaar geleden

De werktuigkundige Alberts, die met zijn vrouw in de Gerbrand Bakkerstraat woont, wordt dodelijk gewond door een brisantbom, die valt in het brede deel van de Jan Hissink Jansenstraat. Mijn fam. woonde aan de Jan Hissink Jansenstraat 12 A