Elgersma, Fetze

Fetze Elgersma, geboren op 22 april 1900 te Wons, overleden op 7 april 1945 te Makkum, door Duitsers geëxecuteerd,  zoon van Willem Elgersma en Tjettje Blanksma. Gehuwd met Sjoerdtje Jansen

Fetze Elgersma

Makkum, wapenvondst: Sjoerd Adema, Hobbes Dijkstra, Fetze Elgersma, Hermanus Falkena, Hendrik Lemson, Jacobus Keller,

Bijzonder Gerechtshof Leeuwarden: Groninger machinist bracht de terreur naar Makkum.

Enkele dagen vóór de bevrijding in 1945 werd nog de ondergrondse verzetsbeweging te Makkum en omgeving opgerold, waarbij de 36-jarige machinist J.H. Brouwer te Groningen, de verraders-rol vervulde en waardoor Fetze Elgersma, Hermanus Falkena. Hendrik L. Lemson, Hobbe Dijkstra, Jacobus P. Keiler, Sjoerd Adema en Jan Emmens op gruwelijke wijze werden vermoord.

In februari 1945 drong verdachte, door zich als ondergronds strijder voor te doen, in de verzetsbeweging te Makkum. In september 1944 vervoegde hij zich bij een illegale werker, de kapitein, ter koopvaardij J. Bottema te Zoutkamp. Hij wist de code en slagzin en daardoor won hij het vertrouwen van de heer Bottema. Deze verwees hem naar Makkum, waar de heer Bottema ondergedoken was geweest.

Naar hij mededeelde, werd hij door bemiddeling van Ridderhof, óók een verrader, te Makkum ondergebracht in een woning van de heer Adema, naast die bewoond door een politieman, wachtmeester A. Scheepvaart. Toen de ondergrondse strijder, de heer T. v.d Berg, verdachte verzocht de commandant van de z.g.n. Zollgransschutz te Harlingen uit de weg te ruimen, deelde hij de plannen mede aan de Duitsers te Harlingen en daarna te Groningen.

Verdachte had zich inmiddels ook op de hoogte kunnen stellen, door welke personen en op welke wijze en met welke middelen te Makkum en in de omgeving daarvan ondergronds, tegen de vijand gericht, verzet werd gepleegd.

De gevolgen waren tenslotte, dat een aantal S.D.-ers uit Groningen naar Makkum reden in de nacht van 6 op 7 April 1945, en in het dorp een grootscheepse razzia hielden waarbij het huis van de dokter in brand werd gestoken en zes arrestanten achter de marechaussee-kazerne werden gefusilleerd, na eerst heel ernstig te zijn mishandeld.

  • Yolande Postema-Emmens: Bij verzetsstrijder Fetze Elgersma staat de naam van mijn opa vermeld, met nog een aantal namen. Deze mannen vormden een verzetsgroep. Ze waren verantwoordelijk voor wapen-droppingen uit Engeland en van de distributie na de droppingen. Ze werkten allemaal met codenamen, maar deze zijn ons niet bekend. De groep is inderdaad verraden, en iedereen in die groep is zwaar mishandeld en uiteindelijk gefusilleerd. Met uitzondering van Jan Emmens. Die heeft even gevangen gezeten in een gevangenis in Sneek. Waarom hij niet gemarteld en direct gefusilleerd is, is ons niet duidelijk. Blijkbaar had hij meer informatie waarin de vijand toen geïnteresseerd was. Enkele weken voor de bevrijding raakte de vijand in paniek en vluchtte weg uit Friesland, over de Afsluitdijk. Ze namen Jan Emmens op hun vlucht mee. In Anna Paulowna hield de groep even pauze en in die pauze fusilleerden ze Jan Emmens alsnog. Anna Paulowna is officieel de plaats van overlijden, maar hij werd begraven in Zuidbroek. Later is hij herbegraven op Ereveld Loenen, waar hij met militaire eer is bijgezet. Daar ligt hij nu nog. Het is me onduidelijk waar zijn verzetsmaten nu liggen. Dit is mogelijk Makkum, maar dat is niet bevestigd. De dader die mijn opa doodschoot was een Nederlandse SS'er, wiens naam ons bekend is. Deze naam en foto staan in een krantenknipsel dat in ons bezit is. Deze man is veroordeeld voor deze moord en heeft zijn straf uitgezeten. Het beroep van Jan Emmens was inderdaad chauffeur. Hij werkte voor Fokker, maar toen Fokker in Duitse handen kwam is Jan Emmens naar Friesland getrokken om daar in het verzet te gaan.

Reactie plaatsen

Reacties

Klaas Groeneveld
4 jaar geleden

Makkum, 17 mei 2020. Inderdaad zijn die andere mannen (slachtoffers na razzia op 7 april 1945) in Makkum begraven. Ik heb wel nadere info.