Familie Bootsma - Lemmer - Makkum.

Deze pagina is geplaatst op 9 september 2005, met dank aan Willem Bootsma, uit Makkum.

De oplage was destijds 100 stuks en had een prijs van f 3.50.

Door de samenstelling van het boekje Adam Hurdrider *, zijn leven, daden, voor-en nageslacht kwam ik genealogisch meerdere malen met de Familie Bootsma in aanraking. Tevens was vroeger door kwatierstaat-onderzoek reeds een Bootsma stam uitgewerkt. Wat gaat men doen wanneer men zoveel gegevens over een geslacht bijeen gebracht heeft ? Datgene wat elke genealoog doet n.l. steeds meer verzamelen, omdat men dit nu eenmaal niet kan laten. Steeds hoopt men de duisteren punten op te kunnen helderen en ontbrekende gegevens aan te vullen.

Na het verzamelen van deze gegevens leek het mij wenselijk om het onderzoek zoveel mogelijk te completeren door alle Bootsma's in Friesland uit de periode 1811-1842 te verzamelen en vandaar uit een onderzoek in de Doop en Trouwboeken in te stellen. Doch ook daarna kon ik niet bereiken wat mijn doel was, n.l. de verschillende Bootsma stammen te laten aansluiten op het oude boeren geslacht van Burgwerd en Hartwerd.

Daar de gegevens voor de Bootsma's van meer belang zijn dan voor mij meende ik te moeten uitgaan van dit eenvoudige werkje. Dit boekje is niet volledig, het is slechts een overzicht waarin alle Bootsma's Stammen zijn opgenomen, voor zover ze te achterhalen waren in de beschikbaren registers van de Burgerlijke stand en de kerkelijke archivalia. Een diepgaand onderzoek in de oud rechtelijke archieven zou zeer veel tijd geëist hebben en was niet mogelijk. Dit is een zaak voor de Bootsma's zelf en om hier aan te beginnen kan dit overzicht dienen tot een stimulans.

Om een overzicht te verkrijgen van de Bootsma's in deze eeuw is een naam en adreslijst toegevoegd uit het jaar 1941, ontleend aan de persoonskaarten collectie van het Centaal Bureau voor Genealogie. Hiermede is enigszins tegemoet gekomen aan het feit dat van 1842 heden nagenoeg de genealogische gegevens ontbreken. Het verzamelen hiervan is onmogelijk daar de gegevens rusten bij de burgerlijke stand ter plaatse.

Rest nog te vermelden dat de oplage vanwege de geringe belangstelling slechts 125 stuks bedraagt waardoor de prijs ƒ 3.50 moest worden. Mogelijk kan bij voldoende interesse een vollediger familie boekwerk nog eens het licht zien?

Hopende dat dit werkje aan het gestelde doel mag beantwoorden, beveel ik het de Bootsma's aan.

Hardegarijp, 5 mei 1954.

W.Tsj. Vleer

De Geslachtsnaam Bootsma.

Wat wellicht bekend was, wordt in dit werkje duidelijker: er bestaan verschillende geslachten Bootsma, waarvan de onderlinge verwantschap niet is aan te tonen en wellicht ook niet bestaat. Hoe is men vóór en in 1811 bij de naamsaanneming er dan toe gekomen om deze geslachtsnaam aan te nemen ? Daar moet een rede toe zijn geweest.

Het grote Bosma geslacht uit Burwerd had in het begin van de 17 eeuw nog geen familienaam. Pas toen een lid van deze familie op Bootzum bij Hardwerd kwam wonen, werd achter de voornaam Bootzum geplaatst, betekende van Bootzum. Twee generaties blijft deze naam gehandhaafd dan wordt de Friese uitgang MA (betekenis:afkomstig van) toegevoegd en ontstaat de naam Bootsma.

In IJlst komt de naam omstreeks 1670 het eerst voor. De aanleiding van het voeren van deze naam is niet meer te achterhalen. Is hier sprake van verwantschap met het geslacht van Burwerd of met het oud-edelijke geslacht Bootsma?

Van deze adellijke familie, die we in dit overzicht buiten beschouwing laten, daar de genealogie hier van gepubliceerd is in het Stamboek van de Friese adel, is niet bekend waar de naam aan ontleend is. Wellicht zal de voornaam Bote hier wel een rol gespeeld hebben. Twee Bootsma's één ten westen van Kollum en één ten westen van Wirdum, werden door dit geslacht gesticht. Voor zover bekend heeft niemand van de latere Bootsma's zich naar deze state's genoemd, zoals anders veelal voorkomt bij de Friese families.

De Bootsma's van Oppenhuizen beweren af te stammen van de Brugwerder familie en wel van Pieter Benedix en Hiltie Eeltjes. Dit kan juist zijn, maar zonder bewijs neem ik dit niet aan. De geslachtsnaam komt men in de 18e eeuw bij deze Bootsma's nog niet tegen en bovendien woonde Benedix toen nog niet in Bootzum. Overigens is het niet duidelijk waarom deze familie de naam Bootsma aannam

Bij de Bootsma stam van Hennaard is het duidelijk waarom men zich in 1811 Bootsma noemde, de voorvaderen waren namelijk schuitzeevaarder van beroep, vandaar de familienaam.

Wanneer we bij de Franeker familie het beroep Smalschipper tegen komen, kunnen we tevens hier ook de geslachtsnaam verklaren.

De Sjouke Douwes-stam uit de omgeving Dedgum en Greonterp heeft zonder twijfel de naam Bootsma aangenomen ter ere van de Stammoeder Jeltje Botes, die getrouwd was met Sjouke Douwes.

Bij de Jentje Jans -stam uit Abbega is het weer moeilijker om een verklaring te geven. Doch we hebben hier met boeren te maken die toen veel over het water moesten trekken om te melken en te hooien, wat is dan meer voor de hand liggend, dan dat de boot, zo nauw verbonden aan het geslacht uiteindelijk in de familienaam wordt op genomen?

Bij de Edjer of Edzer Feikes-stam ligt het bewijs voor het grijpen. Een potschipper kon zich heel gemakkelijk Bootsma noemen, toen hij in 1811 door Napoleon verplicht werd een familie aan te nemen. Bij de stam uit Beetsterzwaag zal het wel niet anders zijn.

De Sonnega'ster Bootsma's noemen zich omstreeks 1750 Bootsman en ook bij de burgerlijke stand in de 19e eeuw treffen we die naam nog aan, wanneer er leden van het geslacht Bootsma mee bedoeld worden, zodat er zelfs twijfel kan bestaan of Bootsma wel de oorspronkelijke juiste naam was.

Bij de Bootsma's uit Lemmer behoeve we niet te twijfelen, het waren en zijn nog vissers, dus Bootsmannen.

Bij de overige niet aan te sluiten Bootsma's kan de naam ontstaan zijn door het dorp Bozum of bootland, een buurt ten westen van Pingjum. Ook door een verschrijving van de namen Boorsma en Boosma is het ontstaan van de naam mogelijk en ten slotte kan de naam ontleend zijn aan de voornamen Bote, Bootse etc.

ADRESSEN VAN DE FAMILIE BOOTSMA, LEMMER TOT 1928.