Winter & schaatsen in Lemmer |4|

In 1903 zijn er plannen met teekeningen geweest om een baan te leggen op den z.g. Fok, tusschen Rien en Dijksloot. De eigenaar, gaf wel vergunning, doch de voorwaarden waren zóó bezwarend en de kostenraming zóó hoog, dat de plannen niet zijn uitgevoerd.

In 1876 besloot de ledenvergadering toe te treden tot den Noorder IJsvereenigings-bond. In 1884 werd een directietent aangeschaft en in 1889 een sportmeter. Over de werking van dezen meter was men unaniem vol lof.

Staande bij de slee, Evert de Vries, de schaatser links is Gerrit de Blauw, de man met hoed naast Gerrit is Siebe de Jong. 't Gaat in deze rit waarschijnlijk om prijs en premie.

Een foto van een hardrijderij in Lemmer in het begin van de vorige eeuw. Rechts in de gebreide onderbroek Lykele Poepjes ook wel Swarte Lykele genoemd. Zijn tegenstander is Lammert Dijkstra (Lammert fan Marchje. De man achter de slee met de bel is Evert F. de Vries. De starter met de lange piek is Jurjen Rippen en de vrouw links is Djoeke Knol, echtgenote van Arie van Tiggelen.

1902: Links is Dirk Coehoorn en rechts Janus Coehoorn.

1941: De IJsvereeniging „Lemmer” tachtig jaar.

IETS UIT DEN TIJD VAN "MARTEN PIETERS" en „HENDRIK DE PRUIS”.

Een „oudgediende”aan het woord. En wie zou ons van dat alles beter kunnen vertellen dan Hendrik J. de Vries, die, dertig jaar geleden, als jongen van ruim twintig jaar in het bestuur der vereeniging werd gekozen en daarin thans nog immer zitting heeft.

„Toen ik, dertig jaar geleden, in het bestuur kwam," vertelde H. J. de Vries, „was Marten Pieters (M. P. de Vries) voorzitter en verder zaten o.a. ook Harm de Boer, die evenals M. P. de Vries al overleden is, S.W. de Jong, de tegenwoordige burgemeester van Bolsward, A. de Jong en S. Nijholt, die nu te Groningen woont, in het bestuur. A. Tjalma was toen, geloof ik, penningmeester. Later ben ik zelf ook penningmeester en ook secretaris geweest.

Het was in die jaren nog heel anders dan tegenwoordig. We hadden vaak gesukkel met de banen, want die moesten wel eens van de eene plaats naar de andere worden gebracht, als de ijstoestand dat noodzakelijk maakte. Dan moesten palen en touwen en alles weer verplaatst worden en dat kwam in die dagen, toen we daar nog niet betaalde krachten voor hadden, allemaal voor het bestuur op!  Maar na afloop van de groote hardrijderij kregen we als bestuursleden altijd een fijn dinertje, waarvoor ieder jaar een post van f 255 op de begrooting werd uitgetrokken.

We waren dan ook dagen tevoren en natuurlijk vooral den dag van het hardrijden druk in de weer. Waar we zoo al niet hardrijden hebben gehouden? Bij den ouden roggemolen, aan de trambaan, op den Rien, bij de helling van De Boer, op de Fok bij Pasveer, op het Hop als dat onder water stond en ook wel eens een keer op zee. Eén keer, toen we heelemaal geen gelegenheid hadden om te rijden, hebben we de baan op de Trekgaten van de ijsclub te Follega gehuurd."

De Vries noemde ons een heele serie namen van personen, die als bestuursleden hun verdiensten voor de vereeniging hebben gehad. Dat waren o.a. Franke Frankema, Jurien Pen en Jan Steensma, die allemaal trouw lid gebleven zijn en Kees Kok, die tegenwoordig te Makkum woont En niet te vergeten Janus Coehoorn, die nu nog steeds keurmeester is.

Dan was er de bode „Hendrik de Pruis, alias H. Postma, die later opgevolgd werd door Evert de Vries. E. de Vries is de vereeniging zo'n 25 a 30 jaar trouw gebleven en heeft zijn werk met een onnavolgbare activiteit en accuratesse al deze jaren uitgevoerd. Als er bij dit 80-jarig jubileum namen moeten worden genoemd, dan mag de zijne zeker niet vergeten worden.

De Lemster hardrijders.

Maar het liefst vertelt H. J. de Vries ons toch van de eens zoo beroemde Lemster hardrijders. Dan wordt natuurlijk het eerst genoemd den naam van Lyckle Poepjes, de man, die op de Lemmer onverslaanbaar was en hetzelfde hardrijdersbloed in de aderen had als zijn vader en zijn broer Arend Poepjes, die te Lemmer ook dikwijls meereed.

Thans rijdt Poepjes al jaren niet meer, dat wil zeggen: niet op wedstrijden, maar als bestuurslid van de Lemster ijsvereeniging heeft hij nog steeds zijn verdienstelijkheden. Ook door zijn bestuurslidmaatschap van de Lemster baanvereeniging bewijst Poepjes, nog steeds veel voor de ijssport te voelen.

Er zijn echter meer klinkende namen van vroegere Lemster hardrijders. De heer De Vries noemde ons bijvoorbeeld nog deze: Bouke de Wreede, de Dijkstra's, Folkert van der Werf, Miente Steenstra, Eelke de Vries, Arend Poepjes ja, er zijn er nog veel meer, want Lemmer had zeer veel goede rijders in die dagen, die ook „om utens" heel wat prijzen in de wacht sleepten.

„Beste rijders, waren ook Fierse en Jurjen de Rook en de De Blauw-familie, zooals Hendrik de Blauw, de tegenwoordige armmeester," vertelde de heer De Vries "Er was in die dagen ook meer belangstelling van de zijde van het publiek," ging onze zegsman verder. „Dat kwam omdat er toen plaatsgenooten meereden. Ik geloof vast, dat, wanneer er hier weer enkele goede hardrijders zaten, de belangstelling van het publiek ook wel weer grooter zou worden. Het ledental is vroeger dan ook wel eens veel hooger geweest. Tegenwoordig is het maar 150 â 160. Wanneer we vroeger een hardrijderij van mannen en vrouwen wilden houden, dan behoefden we niet eens te adverteeren. De omroeper ging door de Lemmer en dan gaven zich paren genoeg op!"

Ja, dan is het wel anders dan tegenwoordig. Hadden zich voor de laatste hardrijderij
voor mannen en vrouwen niet slechts twee Lemster paren aangegeven, die bovendien buiten de drie hoofdprijzen vielen?

„Het is meermalen voorgevallen," zoo vertelde De Vries verder, „dat hotel Van der Hof, uit Bolsward of uit een andere plaats werd opgebeld, dat ze daar nog niet genoeg rijders hadden en dat er met de tram direct een stuk of vier, vijf Lemsters moesten komen. Die verdienden daar een beste daghuur aan en het publiek daar verzekerd van een mooie rijderij. Het gebeurde ook nog wel eens, dat een Lemster op zo'n groote hardrijderij met de premie ging strijken!

We vernamen verder ook, dat er vroeger te Lemmer wel beste rijderijen zijn gehouden waarbij f 100 of f 80 de prijs was. Maar Lemmer was toch vooral om zijn rijderijen paren bekend. In het reglement stond - en staat nog - dat er eerst een rijderij voor mannen en dan een voor mannen en vrouwen moest worden gehouden.

„L. Dijkstra won hier met mej. Engelsma, van Beets, nog al gauw eens den prijs," vertelde De Vries, „maar ook van buiten kwamen ze hier veel naar toe; zoo is Veldstra, van Oudkerk, hier ook vaak aan den start verschenen."

De heer De Vries, vertelt dan herinneringen aan een hardrijderij op de Trekgaten, waar tegenwoordig de boerderij van Nagelhout staat. Dat was een prachtige wedstrijd, waarvan Jacob Benninga den prijs en Miente Steenstra de premie won.

Helaas zijn die goede tijden al weer heel wat jaartjes voorbij. De laatste jaar of tien heeft Lemmer geen noemenswaardige hardrijders meer opgeleverd. Die glorie is vergaan en in de harten der oude trouwe leden, die dien glorietijd gekend hebben, leeft slechts de hoop, dat hij eens zal terugkeren. En dat is ook onze wensch bij het 80-jarig jubileum!

LEMMER. De draagmedailles voor de volbrengers van den toertocht Lemmer—Urk op 4 Februari 1941 zijn gereed gekomen. Deze medailles, ter groote van 2½ X 3½ cm., zien er keurig uit en zijn voorzien van een geel-blauw lintje. Op de voorzijde zijn de gemeentewapens van Lemmer en Urk afgebeeld met het bijschrift „Toertocht Lemmer—Urk v.v. 4.2.41". De medailles zijn aan de volbrengers in Lemmer onmiddellijk uitgereikt, terwijl men ook met de verzending naar de deelnemers uit andere plaatsen is begonnen.

DONDERDAG FEBRUARI 1941: De laatste tocht van Lemmer naar Urk per schaats. Ruim 1200 personen namen deel aan den toertocht per schaats, welke deze week van Lemmer naar Urk werd georganiseerd

EEN TOERTOCHT VAN LEMMER NAAR URK.

Door een daartoe te Lemmer gevormd comité van De IJsvereeniging „Lemmer” is gisteren een toertocht per schaats georganiseerd van Lemmer naar Urk. Er waren ruim 1200 deelnemers. Het ligt in de bedoeling den velbrengers van dezen ongeveer 50 K.M. langen tocht een insigne met de gemeente wapens van Lemmer en Urk uit te reiken. Dit zal wel de laatste keer zijn, dat men een dergelijken tocht over het toekomstige N.O.-polder gebied heeft kunnen maken

Foto van Gerben Wijnja Van links naar rechts waren dit Ype Piersma, Klaas Poepjes, Arend Poepjes en Eelke de Vries

1941

V.l.n.r: Politie Bosma, Ate Knol, Djoeke van Tiggelen Knol, ?, Stoffel Blessinga, ?, Mevr. Tjalma, daarboven Jotsje, ?, vrouw Rottiné (de moeder van de klûtskes), dhr. Tjalma, daarachter Vrouw Meijer, Dorus Meijer, ?, ?, en als laatste Rienk Coehoorn.

V.l.n.r. Rense Tjalma (boer), Froukje Knol van Zandbergen, Wiebren Tjalma met echtgenote, Mevr. Tjalma (echtgenote van Rense) ?, Mevr. Kokje, staande met hoed Titie Lenz (de latere echtgenote van de heer Faber (directeur v.d. gasfabriek) en Gezina Anna Visser (van de drankhandel) dan de heer Kokje, zittend op de stoel is Lex Loen.

Harmonie Excelsior, voor 'ít mopke muzyk' tijdens een hardrijderij op de ijsbaan bij 'Siberie' rond 1920

  • Willem-Jan de Vries: Mijn opa Willem de Vries, staat links van de vaandel op de schaats met piccolo of fluit. Deze foto is erg scherp. Mijn opa is ca 15 jr, dus foto is uit ongeveer 1904

Schaatswedstrijd 2 februari 1917. Links: C. Dijkstra en S. Bootsma. Rechts: J. Coehoorn en mevr. R. van der Groot

Linksachter is villa Nova te zien

  • Henk Bergh: In dat huis voor villa Nova woonden mijn pake Rein de Jong & Nieske de Boer, achter het zwarte hek had hij zijn groentetuin en als er ijs lag gingen we naar het stap en kwam de stoel op het ijs en dan schaatsen

Marten en Gea Coehoorn.