KEMPENAER (Pauwels de). De familie de Kempenaer is oorspronkelijk uit Brabant en Vlaanderen; de naam vindt men verschillend gespeld, nu eens de Kempenaer, dan weder de Kempener, de Kempenere en de Kampener.Pauwels de Kempenaer werd volgens sommigen den 23sten Januarij 1552, of volgens anderen den 14den Februarij 1555 geboren. Zijn vader heette Pauwels de Kempenaer en zijne moeder Clara Bruynseels Pieters dochter. Hij werd den 9den Junij 1582 secretaris extraordinair van den raad van Brabant, bij commissie van den hertog van Anjou.

Hij was in dat jaar binnen Gent in de St. Janskerk aldaar, na de reformatie, gehuwd met Jaqueline d'Arbaut, dochter van Antonis d'Arbaut en Elisabeth Caillet. Hij vertrok later met der woon naar Leiden. De tijd van zijn overlijden is niet bekend. Hij verwekte 12 kinderen, waarvan een zoon volgt. Hij vertaalde uit het Latijn: Afbeeldingen van sommige in Gods woort ervarene mannen, die bestreden hebben den Roomschen Antichrist, waar bij ghevoecht zijn de Lofspreuken en registers harer boecken, eerst in 't latijn uijt gegeven door Jacobus Verheiden, 's Hage 1603. 4o.

Deze lofspreuken zijn in rijm overgebragt, waardoor wij den vertaler leeren kennen, als de Nederduitsche lier hanteerende, gelijk ook blijkt uit een sonnet achter de voorredenen geplaatst, geheel in den trant der rederijkers en onderteekend met de Kempenaar's zinspreuk: Kamp-en-eere. Hij liet ook een en ander handschrift na van godsdienstigen aard, waarin fraaije met de pen geteekende beeldjes. Zie Ferwerda, Adel. en Aanzienel. Wapenb. in de Genealogie van de Kempenaer; van der Aa, Nieuw Woordenb. van Ned. Dicht.; uit bijzondere berigten aangevuld.

KEMPENAER (Daniel de), zoon van den voorgaande, werd den 4den October 1593 geboren, en gedoopt in de Hervormde kerk te 's Gravenhage. In zijne jeugd was hij secretaris van den admiraal Willem van Nassau, dien hij op zijne togten vergezelde. Later heeft hij het land te veld gediend, en was tot zijn dood stadhouder van de leenen van den heer van Beverwaert. Uit eenige stukken blijkt het, dat hij een man van studie en bekwaamheid geweest is, en vriendschap onderhouden heeft met Uytenbogaert en andere Remonstranten. Zie Ferwerda, Adel. en Aanzienel. Wapenb. in de Genealogie van de Kempenaer.

Danckert de Kempenaer was de kleinzoon van Jan de Kempenaer (geboren in Brussel) en van Maria van den Hove en de zoon van Guilliam de Kempenaer, specerijen koopman uit Brussel, die een burger van Amsterdam werd op 29 mei 1585 (Gelderblom, prosopografische Data Base ), en van Barber de Conflans. Kapper de Conflans was de zuster van de schilder Adriaen de Conflans (die enkele jaren in Amsterdam woonde) en van Francoise de Conflans, die was waarschijnlijk de echtgenote van de schilder Gillis Coignet.

De zonen van Guilliam (of Willem) de Kempenaer (I) waren Adriaen, Danckert (onze koper), en Guilliam II (genoemd in Amsterdam in 1621) (Nederlandse Leeuw 55 (1937), p. 137-140). Guilliam (of Willem) de Kempenaer, waarschijnlijk II, eventueel I, stierf kort vóór 31 oktober 1636 (WK 5073 / 789). Op 16 mei 1628, Reynier Jansz van Loon, Adriaen de Kempener, en Isaack de Vries, ooms van Jacob, de zoon achtergelaten door de late Jacob de Kempener, mastmaker, bracht activa voor de verweesde zoon naar het WK (WK 5073 / 789). Jacob de Kempenaer was vermoedelijk ook de broer van Danckert de Kempenaer.

In 1631, Danckert Kempenaer betaalde een belasting van 5 F., op welke tijd hij leefde op de Kalverstraet (zoals Pieter Le Febre) (Kohier, fol. 255, blz. 58). Op 30 april 1617, Danckaert Kempenaer, specerijen koopman (cruydenier), wonende in de Calverstraet, was verloofd met Margerite Loockemans (DTB 763/55). Als de informatie in de Nederlandse Leeuw (loc.cit. Sup.) Juist is, hertrouwde hij met Elisabeth Pinocx. Op 8 januari 1621, Danckert de Kempenaer en Isaac Hendricxz, de hoeders van Jacob de BUCQ, 22 jaar oud, de zoon van Jacob de BUCQ, Tapissier, wiens late moeder heette Anneken Parys, vermeld de activa waarop de jongere Jacob de BUCQ gerechtigd was, die een huis in de Verwerijen opgenomen, naar schatting 1797 f. (WK 5073/789, fol. 186 vo.) Jacob de BUCQ Ik was waarschijnlijk een naast familielid (broer?) Van de schilder Gerrit de BUCQ van R 28.329.

Op 8 mei 1636, Danckert d'Kempenaer, 46 jaar oud, en Cornelis Bartelssen Veris, 40, beëdigde makelaars, verklaard op verzoek van Hendrick Wynants dat ze had geholpen als scheidsrechter en makelaar in respectievelijk de aankoop van twee huizen op het Rockin op de noordzijde van de NZ Capelle, daer De Twee Cramers uythangen, die door Richard Swift verkocht aan de Producent (Hendrick Wynants) (NA 695A, film 4821, Not. J. Warnaerts). Voor de dood inventaris van Hendrick Wynants, genomen op 13 december 1676, zie NA 1970B, niet. Doornick). Op 8 september 1639, Hans le Maire (van R 20171) insinueerde Cornelis Bartelss. Veres, die had het huis kocht de Goudeleerhuys (op het Rapenburg) van Le Maire. Willem Kick, de broer van Jan Cornelisz. Kick (van R 20238), had gegarandeerd de aankoop. Le Maire geklaagd dat Veres niet had betaald de eerste tranche gevolg (Van Dillen, Bronnen TOT de geschiedenis Van het Bedrijfsleven RPG 144 (1974), p. 239).

Op 14 september 1649, werd Dancker de Kempenaer aangehaald als voogd van de minderjarige kinderen van Barent van Someren (van R 20.424), wiens weduwe Leonora Mytens was onlangs overleden (Oud Holland, 24 (1906), blz. 7). Danckert d 'Kempenaer werd begraven in de NZK op 22 mei 1658 (DTB 1068/27). Danckert Kempenaer's familie en voogd betrekkingen met schilders dient te worden opgemerkt.

KEMPENAER (Danker de), zoon van Hendrik de Kempenaer, koopman te Amsterdam, en van Geertruid van der Waeyen, zuster van den hoogleeraar Jan van der Waeyen. Den 15den November 1668 te Amsterdam geboren, werd hij op twintigjarigen leeftijd reeds secretaris van het collegie ter admiraliteit van Friesland. Achtereenvolgens werd hij benoemd, in 1705 tot raad ordinaris in den hove van Friesland, in 1711 tot raad in de vroedschap van Harlingen en later meermalen tot burgemeester aldaar.

Als zoodanig bekleedde hij namens de stad de meeste en aanzienlijkste gewestelijke generaliteits-commissien, die hij met roem vervulde en waardoor hij, en door zijne zeldzame bekwaamheden, veel invloed erlangde. Hij overleed te Leeuwarden den 25sten Junij 1746, en was den 13den Mei 1694 gehuwd met Romelia van Andringa, oudste dochter van Tinco van Andringa, grietman over Lemsterland, en van Eritia van Scheltinga. Zij overleed den 20sten April 1743, na haar echtgenoot dertien kinderen te hebben geschonken.

Daaronder komen voor: Sara Johanna, geboren den 27sten December 1700 en gehuwd aan Johan Vultejus, resident van het hof van Zweden te 's Gravenhage en van den landgraaf van Hessen, raadsheer in den domein-raad van prins Willem IV enz.; Tinco Regnerus, geboren den 17den September 1707, ontvangergeneraal van de beden en contributien van de drie landen van Overmaas; Hendrik, geboren den 14den November 1709, rentmeester van de geestelijke goederen van Peelland en de Meijerij van 's Hertogenbosch, en schepen aldaar (zijn zoon volgt hier mede); Jan, die volgt; Daniel Livius, geboren den 28sten April 1713, kapitein van eene kompagnie te voet in 1741, en ritmeester in 1745, hoedanig hij in Duitschland, Vlaanderen en Brabant in de legers van den staat gediend heeft. Hij werd in 1752 grietman van Lemsterland en huwde in 1754 Catharina Emants, weduwe van Elias de Haze.

Het geslacht PAMA is van oud-Friesch-Ommelandschen stam.

De Pama-State ligt ongeveer op de grens van beide landsstreken, n.l. Oldenbosch, Ooster-,Wester- en Zuider-Pama te westen, en Pama (zonder meer) ten oosten van Niehove. Volgens Joh. Winkler zou de naam afgeleid zijn van Pake of Peke, de koosvorm van Petrus, de Apostel, en dus betekenen "Afstammeling van Petrus". Ook het wapen is typisch Friesch, zij het dat wij hier niet de bekende halve-, doch de gehele Rijksadelaar vinden. Het borstschild vertoont veel overeenkomst met het wapen van de familie Cleveringa.

Het wapen komt o.a. voor in het Wapenboek Reinier van Heemskerck, het Dossier van der Chijs en in het Handschrift van Engelen)(met de naam Puma). Een geheel ander wapen Pama-Vos(Heusden) vermeldt Rietstap
Spoedig blijkt een tak van het geslacht zich te hebben gevestigd,waar zij ook weer uitstierf. Een lid van deze familie, Pieter Pama, ging als predikant naar 's Gravenzande, doch had daar geen nakomelingen, daar zijn beide zoons, Petrus en Jan, jong stierven(1733).

Een ander lid, Geertruid Pama (overl.1748) huwde Joh. de Kempenaer, waarna hun afstammelingen zich Pama de Kempenaer noemden. Deze tak der familie de Kempenaer (voerende het wapen de Kempenaer zonder toevoegingen), stierf uit in 1881 met Pieter Pama de Kempenaer, Directeur der Gasfabriek te Leeuwarden, Ridder in de Orde van de Eikenkroon.

KEMPENAER (Ludovicus Timon de), geb. te 's Gravenhage, werd 19 April 1768 te Leiden ingeschreven als student in de rechten, vestigde zich na zijne promotie te Alkmaar, werd aldaar 24 Nov. 1779 lid der vroedschap, was er in 1781 en 82 schepen en werd 26 April 1783 tot ordinariusgedeputeerde benoemd. Gelijk in de vroedschap van Alkmaar, deed hij zich ook in der Staten vergadering als een tegenstander van het stadhouderlijk bewind kennen (hij behoorde 8 Aug. 86 ook te Amsterdam tot de onderteekenaars der acte van verbintenis tot handhaving der republikeinsche constitutie), en het was deswege, dat de Prinses na den pruisischen inval zijne ontzetting uit alle ambtsbetrekkingen eischte.

Gevolgelijk werd hij bij schrijven der Staten van 11 Oct. 87 als vroedschap afgezet. Na de omwenteling van 1795 werd hij 21 Jan. en 21 Mrt. voor één jaar tot representant der burgerij verkozen, telkens met op 1 na de meeste stemmen. 7 Jan. 96 werd hij tot lid der Nationale Vergadering voor het district Kennemereind benoemd. Hij was toen raad en generaal-meester van de Munten, en verkreeg van de Nat. Vergadering 22 April, dat deze betrekking buiten bezwaar van den lande mocht waargenomen worden door Mr. Zacheus van Foreest.

De Kempenaer behield de gunst zijner kiezers wel grootendeels te Alkmaar maar niet in de buitengemeenten, want deze, geholpen door de revolutionaire partij, brachten 10 Juli 1798 niet hem maar Dr. P. de Sonnaville in het Wetgevend Lichaam. De K. huwde 20 Aug. 1775 met Anna Elisabeth Blankert, die hem in Oct. 1776 een dochtertje schonk en in de volgende maand overleed; en hij hertrouwde 8 April 1781 met Maria Eva van Foreest, van wie hem dochters geboren zijn. Wiselius getuigde in 1804 aan Marmont: ‘L.T.d.K., patriot, een goede moeial, die het wel gaarne anders wou hebben, maar al zugtende zijn werk verricht’. Een silhouetportretje als raad en gedeputeerde van Alkmaar is gegraveerd door A. Hulk, een wat grooter door J. Kobell; zijn silhouet komt voor in Rogge's Geschiedenis der Staatsregeling.

KEMPENAER (Jan de), werd te Leeuwarden den 4den October 1711 geboren. Op zestienjarigen leeftijd vertrok hij, te gelijk met zijn broeder Hendrik, naar de Franeker hoogeschool, waar hij echter niet lang bleef, daar hij, te Leeuwarden terugkeerende, zijne opleiding tot regtsgeleerde aan den vermaarden Georgius Hiddema aldaar te danken had. Den 15den Maart 1727 werd hij reeds aangesteld tot commies van 's lands ammunitie van oorlog te velde, welke betrekking hij verliet, toen hij op den 1sten Maart 1730 tot ordinaris raad in het hof van Friesland werd aangesteld; eene waardigheid, welke aan niemand te voren op zulk een jeugdigen leeftijd was opgedragen, en nog veel minder aan iemand, die nog geen graad als regtsgeleerde verworven had.

Gedurende ruim 60 jaren was hij met lof en roem als zoodanig werkzaam, toen hem in 1780 het voorzitterschap werd opgedragen. Hij bekleedde die waardigheid tot aan zijnen dood, die den 12den Januarij 1789 plaats had. Waaraan de Kempenaer zijne zoo buitengewone verheffing te danken had, is ons niet bekend; te meer verwondering moet die wekken, daar hij zich door geene geschriften heeft bekend gemaakt. Hij was echter een man niet van verdiensten ontbloot. Behalve de regtsgeleerdheid, beoefende hij de godgeleerdheid en kerkelijke geschiedenis, en was hij een voorstander en begunstiger der wetenschappen en geleerden.

Met Regnerus Livius, de stamvader van de familie Van Andringa de Kempenaer, zijn we aangeland bij de wellicht belangrijkste vertegenwoordiger van dit geslacht. Hij was tot 1795 grietman van Lemsterland en bovendien tussentijds enige jaren Gedeputeerde voor het kwartier Zevenwouden. Hoewel hij bekend stond als oranjegezind, schijnt hij enige tijd met C. L. van Beijma, te zijn meegegaan. In 1782 was hij namelijk correspondent van een te Amsterdam zetelende commissie om de misbruiken van de regering der Republiek tegen te gaan.

In het tijdvak 1801-1807 was hij Lid van het Wetgevend Lichaam, waarna hij in 1807 door koning Lodewijk benoemd werd tot Landdrost van Friesland. Deze functie heeft hij uitgeoefend tot zijn aanstelling als prefect van het departement van de Boven-Yssel in 1810. Hij werd daarnaast benoemd tot Ridder- commandeur in de Koninklijke Orde van de Unie en later bevorderd tot Commandeur van de Keizerlijke Orde van de Reünie. Bovendien was hij Ridder van het Legioen van Eer. In de jaren 1811-1813 is aan een aantal hooggeplaatste bestuursfunctionarissen een adellijke titel verleend, maar Regnerus Livius heeft in deze eer niet gedeeld. De Hoge Raad van Adelgeschiedenis en werkzaamheden.

Zij woonden op de verdwenen? 'Andringastate' te Oldeboorn en op het gelijknamige, nog bestaande huis te Lemmer. Regnerus van Andringa (1674-1754) -een broer van Romelia die lange jaren grietman van Lemsterland was, legde door zijn grondaankopen de basis voor het latere grondbezit van de familie Van Andringa de Kempenaer, in die grietenij. Zo had hij in 1748 in de meerderheid van de dorpen en aldaar de absolute meerderheid van het aantal stemmen in zijn bezit weten te krijgen, hetgeen aanzienlijk bijdroeg tot zijn politieke macht.

Hij gold toen als bijzonder vermogend, want op een door Faber vervaardigde lijst van aangeslagene voor 80. 000 Carolusguldens en meer (1749), komt hij voor met een vermogen van 100.000 Carolusguldens. (Het maximum was meer dan 200.000 Carolusguldens). Het befaamde veer van Lemmer op Amsterdam, waarvoor in 1709 octrooi was verleend aan Albert Hanses en dat doorgaande verbindingen had met Leeuwarden en Groningen, is in de eerste helft van de 18de eeuw aan hem overgedragen. Zelf had Regnerus al eerder toestemming van de Friese staten gekregen om het veer van Lemmer op Kampen en Zwolle in te stellen. Van hem is ook bekend dat hij handel en nijverheid in Lemmer sterk bevorderde. De twee laatste mannelijke Andringa's, de broers Regnerus en Livius Dirk bleven ongehuwd, waardoor deze familie in 1765 uitstierf.

Daarmee ging de naam Andringa echter niet verloren, want deze werd toegevoegd aan de achternaam van de jongste zoon van Hendrik de Kempenaer. Volgens aantekeningen zouden Regnerus en Livius van Andringa aan hun neef Hendrik een zoon van Dancker de Kempenaer en Romelia van Andringa, verzocht hebben een eventuele zoon de voornamen Regnerus Livius en als achternaam Van Andringa de Kempenaer te geven. Daaraan werd de belofte verbonden dat dit kind in hun erfenis zou delen. In zijn fideï-commisairs testament bepaalde Regnerus van Andringa in 1754 dat na verloop van tijd zijn goederen in Lemsterland, alsmede de Lemster-veren zouden toekomen aan Daniël Livius de Kempenaer een broer van Hendrik, de goederen in Utingeradeel, aan Augustinus Lycklama à Nijeholt, een kleinzoon van Regnerus zuster Dedke, en die in Rauwerderhem aan Regnerus Livius van Andringa de Kempenaer. Wanneer één van de erfgenamen zou komen te overlijden, zouden de twee anderen diens geërfde goederen onderling moeten verdelen.

Dit laatste vond plaats na het overlijden van Daniël Livius (1772), en niet dan na lang touwtrekken. Tenslotte werd overeengekomen dat Regnerus Livius de goederen in Lemsterland zou krijgen en dat de Lemster-veren tot nader order gemeenschappelijk bezit zouden blijven. Van zijn vader erfde hij later nog bezittingen in Weststellingwerf en Schoterland. Deze bezitsconcentratie had tot resultaat dat Regnerus Livius naderhand tot één der rijkste personen in Friesland gerekend kon worden. Op de lijst van personen met een opbrengst uit vermogen van 3200 francs en meer (1811) is hij vermeld op de vijfde plaats met 10. 000 francs. Hoogste op de lijst was zijn schoonzoon J. N. du Tour met 13. 900 francs. Het is overigens niet bekend of hij ooit een verzoek om geadeld te worden ingediend heeft, hoewel in zijn persoonlijk archief concept aan vragen voor zo n titel aanwezig zijn. Tot zijn persoonlijke papieren zou ook een begin van een autobiografie behoord hebben, maar die was in 1920 al niet meer aanwezig.