LE: 11-20

  • a= ansjovis, b=bot, g=geep, h=haring, ha=hoekaal, kv="kustvisscherij", p=paling of aal, sn=snoekbaars, sp=spiering, zz="op de Zuiderzee"

LE 11

  • Naam schip: LE 11 Akke
  • Type: open zeilboot
  • Vergunn.periode: 1913-1918
  • Eigenaar: Bijl, Pieter A van den
  • vis: g, p
  • Verhaal: Onze Lemster Aak de Eersteling is met haar “geboorte” jaar 1900 een van de eerste ijzeren Lemsteraken. Haar eerste thuishaven was het toenmalige eiland Urk. De Urker visserman die het schip bij Gebr. de Boer in Lemmer liet bouwen werd in die tijd nog voor gek verklaard, immers "IJzer zinkt" was de opvatting van veel Urkers. Gelukkig bleek dat niet op waarheid te berusten!! De Eersteling (UK 16) heeft dan ook een werkzaam leven als vissersschip op de toenmalige Suydersee achter de rug.
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 11: Eigenaar: Jan Renze Visser. Bijnaam: Manke Riekeltsje. Woonplaats: Lemmer. Soort: Houten aak vt 34. Naam Schip: "De Eersteling" Bouwjaar: 1900 Werf: Bos Echtenerbrug.

LE 12

  • Naam schip: LE 12 De Hoop
  • Type: halfgedekte platbodem
  • Vergunn.periode: 1911-1928
  • Eigenaar: Visser, Johannes H.
  • vis: a, b, h
  • Opm: {aak in 1902 door Gebr. De Boer voor "Johannes van Antje" Visser geb, Huitema, Lemsteraken, 248}
  • Verhaal: Zijn vrouw was Rees van Hielk, een zus van Janus Coehoorn zijn vrouw Jansje en van Renze Visser zijn vrouw Anne. Siemen van Hielk Zeldenthuis was hun broer. Oude Hielk had een fruithandel in de Schans, waar later Janus woonde. Aan de ene kant had Jan Pen zijn nettenwinkel (later Libbe Bouma) en aan de andere kant had slager Koning zijn slagerij. Maar op Johannes terug te komen, het was een fijne man en een fel drankbestrijder. Daar had hij veel ellende van gezien. Ze woonden in de Schans, waar later Marten Kokje woonde, ze hadden er ook een winkeltje, daarna hebben ze op het Streekje gewoond bij de R.K. kerk en daarna aan de Vissersburen, waar ze een viswinkeltje hadden. Ze hadden twee zoons, Heiko en Wiebren en twee dochters Rommie en Hielkje. Janus had altijd een een manchester vest over zijn trui droeg. Rees zijn vrouw is niet zo oud geworden. Deze 45 voet aak voor Johannes Visser, werd wat breder gebouwd dan de meeste Lemster aken, terwijl de kop aan die van een boeier herinnert. Het schip voer een groen schild waarop de naam De Hoop. De LE 12 had de reputatie een snelle zeiler te zijn, die veel wind en zee kon doorstaan. Daarom zou zij ook gebruikt zijn als jager voor het thuisbrengen van de vangst, en soms als sleepschip voor een tweede vaartuig hebben gediend. In het najaar 1940 namen de Duitsers het schip tijdelijk In beslag, terwijl in 1945 Duitsers met het schip naar Enkhuizen vluchtten nadat een kanon op het voordek was geplaatst. In datzelfde jaar nog werd bij de eerste hardzeilerij voor de Lemmer 'de prijs' gewonnen, een 'zilveren' krans van eikenbladen, nu nog in bezit van de dochter van de eerste eigenaar. In 1955 is het schip tot jacht verbouwd, waarschijnlijk op een kleine werf in de buurt van Enkhuizen. Het schip kreeg de naam Rosshouck en was achtereenvolgens eigendom van Gorter uit Enkhuizen, T. Koopman te Wassenaar en sinds 1968 van Ir. W. Croon te Rotterdam (59 VA)
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 12: Eigenaar: Johannes. H. Visser. Bijnaam: De Happet en Johannes van Hansje. Woonplaats: Lemmer. Soort: Aak vt 45. Naam Schip: "De Hoop" Bouwjaar: 1902 Werf: Gebr. de Boer.A
  • Aanvulling. Lemsteraak Rosshouck toegelaten: Na beoordeling van de aanvraag voor een ligplaats in Museumhaven Willemsoord heeft de Ligplaatsen Commissie de Lemsteraak Rosshouck hiervoor voorgedragen bij het bestuur van de Stichting Nautische Monumenten. Deze heeft de positieve beoordeling overgenomen en de Rosshouck een ligplaats in het werfkanaal toegekend. Nog niet bekend is wanneer de ruim 100 jaar oude Lemsteraak naar Den Helder komt.

De LE 12 en de LE 74 zeilen de haven uit

LE 12 - Rosshouck - gebouwd in 1902 bij Gebr. de Boer, als visserman en als jacht.

Omschrijving van Evert de Vries: Een opname van de LE 12, 'De Hoop', van Johannes Visser. De aak ligt hier in de oude haven met de noodwoningen op de achtergrond. Hier, vlak voor de hang van De Rook, is men druk aan het pluizen met een vracht ansjovis. Helemaal rechts van de aak zit Johannes Visser, zelf. Aan de andere kant van het roer staat zijn zoon Heiko (met hoed) zijn dochter Hielkje en daartussen zijn zoon Wiep. Hielkje heeft zeker net het eten voor de mannen gebracht, want achterop staat een mandje met brood en een paar kopjes en bekers.

Mijn oom Evert was altijd als vaste pluizer bij de LE 12 in actie, later heb ik dat ook wel gedaan. Mijn beloning bestond dan meestal uit wat kleine palinkjes. Ik herinner mij ook dat Heiko, mij bij een gelegenheid eens vijf pond paling mee gaf. "Dan hast ek ris hwat bússinten". Visser had aan de Vissersburen 70 ook nog een viswinkeltje.


LE 13

  • Naam schip: LE 13 De vrije Rus
  • Type: halfgedekte platbodem
  • Vergunn.periode: 1911?-1929
  • Eigenaar: Visser, Sake
  • vis: a, b, h
  • Opm. Sake ("De Rus"} Visser voordien LE 17, Dolphijn, zie aldaar
  • Verhaal: Zijn vrouw was Abeltje Koornstra. Sake was beter bekend als "Sake de Rus" Sake was een opvliegende man met vuur in zijn ogen. Ze woonden op de hoek van de Weverswal. Ze hadden 18 kinderen, waarvan ook jong zijn overleden. De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda. LE 13: Eigenaar: Sake Visser. Bijnaam: Sake de Rus. Woonplaats: Lemmer. Soort: Schouw. Naam Schip: "De Vrije Rus"

Sake Visser (De Rus)

Foto van Peter Plönes: De markante foto van Lemster visser "Sake de Rus" ( Sake Visser) wordt door manager van de verkeersleiders Peter Plönes gebruikt als inleiding bij een presentatie over de prepensioneringregeling van het operationele personeel van de Luchtverkeersleiding Nederland.

Sake's hang naar vrijheid, zijn onverzettelijkheid en zijn grote professionele vaardigheden als schipper van de LE 50 zijn eigenschappen die goed aansluiten bij de belevingswereld van dit verkeersleidingspersoneel. De ruim 100 jaar oude historie van Sake leidde tot een ontspannen discussie over dit netelige onderwerp.


LE 14

  • Naam schip: LE 14 Trijntje
  • Type: halfgedekte platbodem
  • Vergunn.periode: 1911-1922
  • Eigenaar: Kingma, Jilling
  • vis: a, b, h
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 14: Eigenaar: Ynte Kingma. Bijnaam: Reade Ynte. Woonplaats: Lemmer, zoon van Jilling Kingma. Ynte was getrouwd met Boukje Propsma. Hij was een goede visser en heeft later een ijzeren schouw gehad.Soort: Botter, later schouw. Naam Schip: "Trijntje" 

Foto van Antje Kamstra-Hummel: De oude botter LE 14 van Ynte Kingma, waar mijn pake Pieter Bijlsma, als knecht aan boord voer.


LE 15

  • Naam schip: LE 15 Albatros
  • Type: halfgedekte platbodem
  • Vergunn.periode: 1915-1918
  • Eigenaar: Koornstra, Hidde
  • vis: a, b, h
  • Opm. {aak in 1899 gebouwd door Bos te Echtenerbrug voor De Blaauw, Huitema, Lemsteraken, 240}, in 1911-1915 van Andries de Blaauw; in 1918 naar Harlingen (HA 75) {daarna tramboot tussen Monnickendam en Marken, Huitema, Lemsteraken, 240}; {De Blaauw werd viskoper en -roker}
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 15: Eigenaar: Andries de Blaauw. Bijnaam: Rokertje. Woonplaats: Lemmer. Soort: Aak vt 45, later HA 75. Naam Schip: "Albatros" Bouwjaar: 1899 Werf: Bos Echtenerbrug. - LE15 - 1899- Maria Johanna J.J. Bos
  • Aanvulling: Later voer het schip voor de PTT van Monnickendam naar Marken, en heette later 'Maria-Johanna' een aak met een rijke historie. 

De LE 15 bij de spuisluis.

Twee detailfoto's van bovenstaande


LE 16

  • Naam schip: LE 16 Vrijheid
  • Type: halfgedekte platbodem
  • Vergunn.periode: 1911-1925
  • Eigenaar: Jong, Robijn de
  • vis: a, b, h
  • Verhaal: Robijn viste altijd met zijn broer Obbe en ze woonden aan de Nieuwedijk. Er was nog een broer Honke, die was ziekelijk en is jong overleden. Ze waren allen vrijgezel. Robijn kon goed zwemmen, als er iets in de haven was gevallen, dook Robijn het wel op. Ook was hij een vaste klant daar aan de gording.
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 16: Eigenaar: Robijn de Jong. Bijnaam: Dikke Robijn. Woonplaats: Lemmer. Soort: Houten aak vt 36. Naam Schip: "De twee gebroeders" Bouwjaar: 1897 Werf: Gebr. Gebr. de Boer.

LE 17

  • Naam schip: LE 17 Jonge Jan
  • Type: halfgedekt, punter
  • Vergunn.periode: 1913-1922
  • Eigenaar: Visser, Jan. R.
  • vis: b
  • Opm: voordien als sloep in Vollenhove; {1901-1913 LE 17: aak Dolphijn van Sake de Rus.
  • Verhaal: Zijn vrouw was Jantje Poepjes, die het schip met vaste hand bestuurde. Het was een stoere vrouw, die ook de bot die Jan ving nog wel uitventte in haar goede dagen. Ze woonden aan de Nieuwedijk en hadden ook een groot gezin, waarvan Jan de jongste zoon was.
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 17: Eigenaar: Jan. R Visser. Bijnaam: Jan van Fetsje. Woonplaats: Lemmer. Soort: Houten aak vt 41. Naam Schip: "De Jonge Jan" Bouwjaar: 1900. - LE 17: Eigenaar: Sake Zandstra. Bijnaam: Oompje. Woonplaats: Lemmer. Soort: Botaak vh LE 129. Naam Schip: "De vrijheid" Bouwjaar: 1897 Werf: Gebr. de Boer. Sake Zandstra, woonde op het Eind. De bovenkant van zijn aak was altijd in een soort roze geverfd, appelbloesem noemden ze dat toen.

Aanvulling: De LE 17 Dolfijn L 11.20 Br 4.06 is in 1901 gebouwd bij scheepswerf de Boer in Lemmer voor de visserman Sake Visser, bijnaam 'De Rus'. Dit is een ijzeren geklonken aak. De firma Johannes Sterk uit Lemmer, heeft deze aak gefinancierd, deze Johannes Sterk was getrouwd met Dina Visser, een familielid van Sake. Sake heeft met de aak gevist van 1901 tot 1913 en heeft hem daarna verkocht aan Lubbert Coehoorn. Lubbert blies Piston bij muziekvereniging 'Excelsior' en veranderde de naam van het schip in 'Presto'en het no werd toen LE 3.

De 'Presto' LE 3 was bij licht weer een snelle zeiler. Lubbert en zoon Jilling hebben met de aak tot 1946 gevist en tijdens zeilwedstrijden ook vaak in de prijzen gezeild. In 1946-1947 ging hij over naar een kotter, eerst samen met Jelle Toering in maatschap. Later ging Jilling alleen door met de kotter de LE 3 'Pietje-Ankje'  Jilling Coehoorn verkocht de aak aan de Gebr. Pieter-Jan en Lolle Poepjes, de gebr. Poepjes kwamen vanuit Sloten naar de Lemmer en hadden een Pluut, vandaar de bijnaam 'De Pluten.

De gebr. Poepjes hadden er een één-cilinder Kromhout motor in laten bouwen van 10 pk. Maar bij harde wind was dit te weinig pk's. Toen hebben de gebr. Poepjes er een 20 pk Lister in laten bouwen en die werd geleverd door de Firma van Wieren uit Sneek, van Wieren leverde er twee van deze motoren in de Lemmer, want ook in de LE 64 van Andries en Wiep Visser werd een 20 pk 2 cilinder Lister ingebouwd, dat dit betrouwbare motoren waren blijkt wel, want de Lister in de LE 50 doet het nog steeds goed.

Lolle Poepjes ging naar Sloten terug en nam de visserij binnen over van zijn vader. Pieter en Jan gingen door in de Lemmer met de visserij en werden in Lemmer bijgestaan door de Oude Hendrik Bootsma die gepensioneerd was.  In 1974 hebben Pieter en Jan de aak verkocht aan Fred Kroon uit Hillegom, voor de recreatie. Fred was violist bij het Filharmonisch orkest van N.H. bijnaam 'Fred Viool' Fred Kroon en fam, hebben met de aak gevaren van 1974-tot-1996- daarna werd hij te koop aangeboden en is toen gekocht door enkele personen die door deze koop deze aan de Stichting de Vuurtoren overdeed, waarvoor Hulde.

Toen deze Stichting de Vuurtoren verkocht aan de Gemeente Lemsterland, ging de aak over naar de Stichting LE 50.

Daar er bepaalde personen twijfelden over de werf waar de LE 17 van Sake Visser, was gebouwd, zij dachten te weten, dat de aak bij Bos in Echtenerbrug was gebouwd. Hier de bewijzen van de berekening en beschrijving van de spanten voor de LE 6 van Pake Auke Bakker.
-Stevens gelijk mal Sake Visser - Hoogten achtersteven buiten stok in 't mal.

Door: Auke Coehoorn.

Foto van www.le50.nl


LE 18

  • Naam schip: LE 18 Zelfstandigheid 
  • Type: halfgedekte platbodem
  • Vergunn.periode: 1911-1926(?)
  • Eigenaar: Hoekstra, Rinze Jz.
  • vis: a, b, h
  • Verhaal: Deze bijnaam kwam omdat zijn vader ook een Renze was, hijzelf en een zoon ook een Renze en van het vierde geslacht ook Renzes en misschien nog wel van het vijfde geslacht ook. Zijn vrouw heette Siebrigje de Vries. Ze woonden aan het begin van de Lijnbaan. Renze was een rustige man die zelden kwaad is geworden. Hij had vijf dochters en vier zonen, waarvan Roelof de jongste was.
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 18: Eigenaar: Rense Hoekstra. Bijnaam: Oude Renze. Woonplaats: Lemmer. Soort: Botter. Naam Schip: "De Jonge Rense" - LE 18: Eigenaar: Klaas Poepjes. Woonplaats: Lemmer. Soort: Visaak vt 48. Naam Schip: "De nieuwe zorg" Bouwjaar: 1905 Werf: Sytze Tjeerds van der Zee.

LE 19

  • Naam schip: LE 19 Nieuwe Zorg
  • Type: halfgedekte platbodem
  • Vergunn.periode: 1911-1918
  • Eigenaar: Visser, Lieuwe
  • vis: a, b, h
  • Opm. in 1918 verkocht naar Bunschoten
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 19: Eigenaar: Lieuwe Visser. Woonplaats: Lemmer. Soort: Botter. Naam Schip: "De nieuwe Zorg" - LE 19: Eigenaar: D. Thijsseling, D. Poepjes, en W. Bootsma. Bijnaam: De drie Jantjes. Woonplaats: Lemmer. Soort: Botaak vt 40. Naam Schip: "De drie gezusters" Bouwjaar: 1899 Werf: Gebr. de Boer. - LE 19: Eigenaar: Jan. R Visser. Woonplaats: Lemmer. Soort: Aak vt 41. Naam Schip: "De Jonge Jan" Bouwjaar: 1900 Werf: Croles IJlst. - LE 19: Eigenaar: Poppe de Rook. Woonplaats: Lemmer. Naam Schip: "De Judith"

LE 19?


LE 20

  • Naam schip: LE 20 Jonge Jan
  • Type: halfgedekte platbodem
  • Vergunn.periode: 1921-1930
  • Eigenaar: Coehoorn, Rienk (Lytse Rienk) Lemmer.
  • vis: a, b, h
  • Opm: "Jonge Jan" was voordien LE 46; LE 20 1911-(1921?): "Sempel {!} Idem", halfgedekte platbodem van Jan H. Visser;
  • Verhaal: Woonde destijds aan het streekje bij de R.K kerk, woonde ook in de Tuinstraat en later op de Vissersburen, in het huis van Johannes Visser van de LE 12. Speelde trombone bij Excelsior en is 88 jaar geworden.
  • De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 20: Eigenaar: Rienk Coehoorn. Bijnaam: Lytse Rienk. Woonplaats: Lemmer. Soort: Houten aak. Naam Schip: "De Jonge Jan" Bouwjaar: 1897 Werf: Gebr. de Boer. - LE 20: Eigenaar: Jan. H. Visser (eig. Sterk). Bouwjaar: 1899

Foto van Saskia Hester de Boer: Mijn overgroot pake Rienk Coehoorn met zijn Lemster aak

Foto van Wouter Onrust. Waarschijnlijk "De Jonge Jan" van Rienk Coehoorn?


De schepen kregen hun LE Nr toegekend door de gemeente, nadat er internationale afspraken waren gemaakt voor de zee en kustvisserij per 1 augustus 1882. Maar als een visser zijn schip verkocht..mocht hij zijn eigen nr meenemen op zijn volgende aangekochte schip. Dit hield in dat er meerdere schepen waren met hetzelfde nr. In 1911 werd bij het visserijbesluit besloten om via een vernummering (de) ontstane lege nummers op te vullen, die ook waren ontstaan.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.