Rook, Jacob de

Jacob de Rook, geboren op op 12 juli 1899 te Lemmer, overleden op 13 april 1942 te Buchenwald, zoon van Klaas de Rook en Wiebrigje Doeve. Gehuwd met Boukje Visser. Visroker in familiebedrijf


De Rook was jarenlang raadslid van de gemeente Lemsterland voor de communistische partij. De Rook was één van de meest uitgesproken link-socialisten en werd mede daardoor één der grondleggers van het communisme in Friesland. Met zijn acht broers maakte hij deel uit van het Rookorkest.

Naast deze SDAP was er een in verhouding tot andere plaatsen in Friesland ook toen al een grote en actieve afdeling van de Communistische Partij Holland met een heel eigen gebouw. Een inspirerende figuur voor de communisten was de visroker en musicus Jacob de Rook, die hen in de gemeenteraad vertegenwoordigde. Een scheuring in de socialistische gelederen leidde tot een groepering van onafhankelijke socialisten (OSP) en ook de Christelijke Democratische Unie, een christelijke partij van anti-Colijngezinden en antimilitaristen schoot in de nogal bewogen Lemster en Lemsterlandse politiek behoorlijk wortel.

Jacob de Rook was jarenlang raadslid van de gemeente Lemsterland voor de communistische partij. De Rook was één van de meest uitgesproken links-socialisten en werd mede daardoor één der grondleggers van het communisme in Friesland. Met zijn acht broers maakte hij deel uit van het Rookorkest. Hij hield zich vooral bezig met de redactie en de verspreiding van het ondergrondse blad Het Noorderlicht. Na zijn arrestatie door de SD in Groningen op 28 mei 1941 werd De Rook overgebracht naar de gevangenis in Scheveningen en vervolgens naar een Duits concentratiekamp waar hij op 13 april 1942 is overleden

Het Noorderlicht was een illegale communistische krant die werd gestencild in een oplage van 100-300 exemplaren en een paar maal tijdens de oorlogsjaren 1940-1941 werd verspreid in Noord-Nederland.

Hoofdartikelen werden in Amsterdam geschreven onder verantwoordelijkheid van de centrale leiding van de CPN en via koeriers en koeriersters door het hele land verspreid, waar de tekst ter plaatse op stencil werd gezet en verspreid.

Van de wederwaardigheden van het Noorderlicht in Friesland is het volgende bekend: Voor de verspreiding het Noorderlicht in Friesland werden drie groepen gevormd. De eerste bestond uit Martin Beuving, bouwvakker en gemeenteraadslid in Leeuwarden voor de CPN; Jan Weistra, 25 jaar, CPN-er en loodgieter uit Leeuwarden; Dirk Faber, 41 jaar, christelijk en timmerman uit Leeuwarden, Fedde de Groot uit Leeuwarden, 20 jaar en lid van de Nederlands Jeugdfederatie; Corrie van der Meulen uit Leeuwarden, 20 jaar en lid van de Nederlandse Jeugdfederatie; Eds van der Heide, 32 jaar, monteur uit Leeuwarden, partijloos, en zijn vrouw Klaaske, lid van de CPN.

Een twee verspreidingsgroep bestond uit Jacob de Wacht, 42 jaar, bouwvakker en CPN-er, uit Leeuwarden; Foppe Schipof, 42 jaar, vrijbuiter en negotie-verkoper uit Leeuwarden; Harry Tulp, 32 jaar, lid van de CPN en vertegenwoordiger; Jacob de Rook, 51 jaar, visroker uit Lemmer en lid van de CPN.

Tot de derde groep, de zogenaamde Houtigehagegroep, behoorden Frans Dalstra uit Surhuisterveen, 39 jaar, transportarbeider en lid van de CPN; Piet Keverkamp, 33 jaar, kapper in Houtigehage, katholiek (die bij zijn arrestatie in 1941 tegen zijn vrouw zei: “Nee ik hoef mijn jas niet aan, ik ben zo terug.”); Siebe Bos, 32 jaar, voerman en lid van de CPN.

Toen de Noorderlichtgroep in Groningen in februari 1941 werd opgerold werd het Noorderlicht op 5 maart 1941 voor de eerste en laatste maal in Leeuwarden gemaakt in de Insulindestraat bij Eds en Klaaske van der Heide en van daaruit verspreid. Kort daarna werden vrijwel alle medewerkers gearresteerd.

In Groningen werden ongeveer 55 mensen van de Noorderlichtgroepen gearresteerd en naar concentratiekampen gevoerd. Slechts een klein deel daarvan heeft het er levend van afgebracht.

Reactie plaatsen

Reacties

Diedericke Maurina Oudesluijs
4 jaar geleden

omgekomen in Buchenwald, hier ook alle anderen genoemd: https://www.wikiwand.com/nl/Het_Noorderlicht_(krant)

Roelien van Dantzig
5 jaar geleden

Met interesse gelezen over het stukje mijn grootvader